de Volkskrant, Kunst & Cultuur, 14 november 2012
Vertellerskunst van Paul Lewis
Schubert door Paul Lewis. Concertgebouw, Amsterdam, 11/11 Herh: Groningen (24/11)
De wereld van Schubert hoort tot de meest bekoorlijke en raadselachtige van de muziekgeschiedenis, en om daar werkelijk in door te dringen moet je een groot muzikant zijn. Zo'n muzikant is pianist Paul Lewis (40), die zondag zijn debuut maakte in de prestigieuze serie Meesterpianisten.
Schubert ligt hem na aan het hart. Hij is halverwege een groot project da twee jaar in beslag gaat nemen: een reeks uitvoeringen en cd-opnamen van alle belangrijke pianowerken van Schuberts late jaren. Die composities vinden hun culminatie in Schuberts drie laatste sonates, die hij in het Concertgebouw uitvoerde. Lewis is een van de weinige leerlingen van Alfred Brendel, wat doorklinkt in zijn sterk op de inhoud van de muziek gerichte benadering – al is hij zeker geen kloon van zijn leermeester.
Wat na de stevig neergezette opening van de eerste sonate opvalt is de rijke differentiatie aan kleuren waarmee Lewis even subtiele als abrupte stemmingswisselingen teweegbrengt. Na verloop van tijd springt vooral zijn vertellerskunst naar voren. Schuberts late sonates hebben een uitgesponnen lyriek die toch ook een zekere epiek verlangt, en die brengt Lewis er op een heel vanzelfsprekende, natuurlijke manier in. Tegelijkertijd heeft hij oog voor de baanbrekende aspecten van Schuberts werk.
Met dat al heeft deze meesterpianist zijn beperkingen. Hij weet continu te boeien, maar tot vervoering komt het niet. Door zijn grote aandacht voor de melodische lijn blijven details in de middenstemmen soms onderbelicht. Vooral in passages met veel doorgaande snelle noten doet zijn spel opeens mechanisch aan en wijkt de poëzie voor proza. En vooral in de donkere dichte passages, maar ook in het lichtvoetige Scherzo van de Sonate in Bes, hangt er een lichte pedaalnevel om de klank.
Hoe summier zulke details ook zijn, getuige het warme, maar niet uitbundige applaus zijn ze niet voorbijgegaan aan het fijnproeverspubliek.
Dat Lewis met dat al zijn plaats in de Meesterpianistenserie verdient, lijdt desondanks geen twijfel.
© Frits van der Waa 2012
