de Volkskrant, Kunst & Cultuur, 17 april 2013
De ziel van de vrede
Händel en Croft: Muziek voor de Vrede van Utrecht. Nederlandse Bachvereniging o.l.v. Jos van Veldhoven. Channel.
In 1713 kostten de onderhandelingen die tot de Vrede van Utrecht leidden meer dan een jaar – beduidend korter dan de voorbereidingen voor de 300-jarige herdenking ervan, die afgelopen donderdag begon.
Destijds werd feestmuziek geschreven door beroemde componisten; de Nederlandse Bachvereniging bracht daarvan twee werken van Händel uit op cd: een Te Deum en Jubilate, plus een Ode van William Croft.
De stukken van de destijds nog maar 28-jarige Händel hebben altijd repertoire gehouden. Ze werden destijds niet uitgevoerd in Utrecht, maar in Londen. Crofts Ode klonk in Oxford.
De uitvoering onder leiding van Jos van Veldhoven is om door een ringetje te halen, met een keur aan zoetgevooisde en onderling goed mengende solisten. De muziek van Croft (With Noise of Cannon) is iets rechtlijniger, maar bevat krijgshaftige vredesmuziek en de stichtende tekst 'The Soul of Musick is the Soul of Peace'
Thea Musgrave: Chamber works for oboe. Nicholas Daniel e.a. HM.
Bijna vijftig jaar omspant de cd met kamermuziek van de intussen 85-jarige Schots-Amerikaanse componiste Thea Musgrave. Rode draad is de hobo, bespeeld door Nicholas Daniel, voor wie ze alle recente werken op de cd schreef. Ook in de jaren zestig schreef Musgrave vloeiende, melodische, zij het totaalchromatische muziek. In haar latere werk gebruikt ze gewone en minder gewone toonladders, zoals in het op een schilderij van Edward Hopper geïnspireerde Night Windows. Hoewel de delen titels dragen als Anger en Despair doet de muziek vaker aan als vrolijk gekrakeel dan als verklanking van woede of wanhoop. Daniel en zijn excellente medespelers leven zich uit in echo's en inventieve melodische spelletjes. Uiterst sfeervol is Niobe, waarin de hoboïst het opneemt tegen elektronische sirenenzang en dito klokken. Hoewel Musgraves fantasie onuitputtelijk lijkt, is het aan te raden de cd gedoseerd te beluisteren, want acht composities achter elkaar is iets te veel van het goede
Wagner: Götterdämmerung. Duo Tal & Groethuysen. Sony.
Toen er nog geen grammofoons waren, was het spelen van pianobewerkingen (naast concertbezoek) de enige manier om muziek te leren kennen. Maar als je die tegenwoordig beluistert, doen ze wat halfslachtig aan. Het is het niet helemaal. Desondanks zijn de Wagnertranscripties waaraan het pianoduo Yaara Tal en Andreas Groethuysen zich heeft gewaagd het aanhoren zeker waard. De beide pianisten doen in elk geval hun best om de orkestrale gloed van Wagners muziek te benaderen. Hoofdschotel zijn twee grote brokken uit de opera Götterdämmerung, voor twee piano's bewerkt door Alfred Pringsheim, de schoonvader van Thomas Mann. Vooral de Finale, waarin het ene leitmotiv over het ander schuift, is schitterend. De overige drie bewerkingen (uit andere Wagner-opera's) zijn van Debussy, Dukas en Reger – niet de eerste de besten, maar Manns schoonvader slaat daartussen geen gek figuur.
© Frits van der Waa 2013
