de Volkskrant, Kunst & Cultuur, 22 april 2013
Hannigan vorstelijk in Brittens Rimbaudliederen
MacMillan en Britten door de Radio Kamer Filharmonie o.l.v. James MacMillan. 20 april, Concertgebouw, Amsterdam. radio4.nl/concerthuis.
Op de dag dat Nederland collectief over het Koningslied heen viel, zong Barbara Hannigan in de Grote Zaal van het Concertgebouw het lied Royauté van Benjamin Britten, een fantastisch verknipte feestmars op een ietwat raadselachtige tekst van Rimbaud – te esoterisch voor de echte kroning, maar evengoed vorstelijk vertolkt.
Het lied maakt deel uit van Brittens cyclus Les Illuminations, die Hannigan al vaker heeft gezongen. Nieuw in dit Matineeconcert was dat de uitvoering werd voorafgegaan door drie Rimbaudliederen waarvan Britten destijds, in 1939, alleen maar een pianoversie componeerde. De Britse componist Colin Matthews heeft daar in 2004 een strijkorkestbewerking van gemaakt, die hier haar Nederlandse première beleefde in het kader van Brittens honderdste geboortejaar.
Het drietal liederen vormt een waardige aanvulling op Brittens cyclus. Phrase, het eerste van de drie is extreem kort en heeft met zijn rechtlijnige octaafsprongen een aankondigend karakter.
Het zwaartepunt ligt op Aube, dat begint met een ongekunstelde melodie, maar steeds bloemrijker wordt, waarna A une raison zoekerige muziek biedt op een niet makkelijk te doorgronden tekst, die in de in schemerduister gehulde zaal extra moeilijk te volgen was.
Hannigans interpretatie van Brittens muziek, waarin dwarsliggende drieklanken geen belemmering vormen voor een welluidend resultaat, was zoals te verwachten even loepzuiver als veelzijdig, met als hoogtepunt het korte, in fragiele flageoletten gevatte gedicht dat van Rimbaud eveneens de titel Phrase meekreeg.
De van oorsprong Canadese sopraan zet haar triomfen voort in het volgende Matineeseizoen: ze levert dan een bijdrage aan drie concerten, waarvan ze er één zelf dirigeert.
Voor Brittens Scottish Ballad waren twee vleugels klaargezet, waarachter de broers Lucas en Arthur Jussen (20 en 16 jaar) plaatsnamen. Het werk wordt niet vaak uitgevoerd, wat niet zo'n wonder is, omdat de muziek niet alleen bombastisch, maar ook nogal ploeterig is. Het duurt een minuut of tien voor een wervelende jig leven in de brouwerij brengt.
Dirigent James MacMillan hield zijn musici goed in het gareel, maar had hier en daar moeite de inzetten echt gelijk te krijgen, onder meer in zijn eigen Sinfonietta uit 1991. Het stuk wiegt de luisteraar eerst in slaap, om hem dan de schrik van zijn leven te bezorgen en vervolgens mee te sleuren in een strijd tussen elegische lijnen, een akkoord als een blokkade, en een schrille soldatenmars.
Maar MacMillan brengt altijd verlossing, ditmaal in de vorm van een goedkoop pianomuziekje, waarin toch nog een vleugje verontreiniging binnenkruipt.
© Frits van der Waa 2013
