de Volkskrant, Kunst & Cultuur, 18 mei 2013
Rotterdamse Sacre is eeuwfeest waardig
Ravel, De Raaff en Stravinsky door het Rotterdams Philharmonisch Orkest o.l.v. Yannick Nézet-Séguin. 16/5 De Doelen, Rotterdam.
Het Rotterdams Philharmonisch Orkest loopt zich warm voor 21 juni. Op die dag mag het onder leiding van chefdirigent Yannick Nézet-Séguin Stravinsky's Le Sacre du printemps uitvoeren op de plek waar het werk honderd jaar geleden, op 29 mei 1913, voor het eerst klonk: het Parijse Theâtre des Champs-Elysées. Zoals de twintigste eeuw pas werkelijk begon met het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog, begon de twintigste-eeuwse muziekhistorie eigenlijk pas op dat moment.
Parijs kan zich opmaken voor een gedenkwaardige vertolking. De vonken spatten er bij de Rotterdamse uitvoering van donderdag in elk geval van af. Nézet-Séguin, een dirigent die sneller op en neer springt dan het geluid, leverde een panoramische uitvoering, waarin alles spatgelijk op zijn plaats stond, maar waarin warmte en transparantie het wonnen van discipline en zakelijkheid. Het dynamisch spectrum reikte van nauwelijks hoorbaar pianississimo tot orkaankracht. Hoewel het stuk voor een groot deel is opgebouwd uit wringende, op elkaar botsende tonen en akkoorden, ontfutselde de dirigent ook daaraan nog schoonheden.
De Doelenzaal zat tot de nok toe vol. Al die duizenden luisterden zich eerst braaf door het nieuwe celloconcert van Robin de Raaff heen, waarin Marien van Staalen, scheidend cello-aanvoerder van het RPhO, een half uur lang zo mooi mogelijk gestalte gaf aan de onbestemde woelingen die aan de geest van de componist zijn ontsproten. De Raaffs idioom is minder dissonant dan dat van Stravinsky, maar ongrondtonig en zet zich niet vast in het oor. Zijn concert valt uiteen in passages voor cello solo, voor alleen orkest of voor een combinatie van beide. In het laatste geval delft de cello steevast het onderspit.
Als aanhef fungeerde La Valse, waarmee Maurice Ravel zeven jaar na Le Sacre de wortel trok uit alle walsen van Johann Strauss en die meteen weer tot de derde macht verhief. Muzikaal dynamiet in vermomming dus. Helaas bracht Nézet-Séguin het iets te vroeg tot ontploffing.
© Frits van der Waa 2013
