Let op: de website is verhuisd naar fritsvanderwaa.nl

de Volkskrant, Kunst & Cultuur, 14 augustus 2013

Duivelskunstenaars

Devil's Trill: Tartini, Veracini, Mossi, Bonporti. Imaginarium Ensemble. Passacaille.

Tartini's Duivelstrillersonate, volgens de overlevering gecomponeerd na een droom waarin hij de duivel viool hoorde spelen, behoort tot de bekendste vioolsonates uit de barokperiode – zij het niet per se tot de meest virtuoze.

Violist Enrico Onofri geeft er in boeiende samenspraak met de twee overige leden van zijn ensemble een vlammende lezing van. Zijn barokviool heeft een apart, ietwat geknepen timbre, maar die begrenzingen doen de behendigheid van Onofri nog beter uitkomen. Er zitten inderdaad veel trillers in.

Tartini was niet de enige duivelskunstenaar: Francesco Veracini kon er ook wat van. Het Imaginarium Ensemble vult dit aan met elegant kortebaanwerk van Mossi en Bonporti.

Antonio de Cabezón: Obras de musica. Doulce Memoire. Ricercar.

Voor een doorkijkje in de instrumentale muziek van de 16de eeuw put het Franse ensemble Doulce Memoire uit Obras de Musica para tecla, arpa y vihuela, een grote bundel van de blinde Spaanse organist Antonio de Cabezón. In die tijd was instrumentale muziek vrijwel altijd gebaseerd op vocale werken, en dat geldt ook voor De Cabezóns 'diminuties'.

Hoewel deze bewerkingen in eerste aanleg bedoeld zijn voor toetsinstrumenten heeft Doulce Memoire ze bewerkt voor verschillende instrumentencombinaties. Met name fagotten en trombones zorgen voor indringende luister. Van een handvol chansons zijn ook de originele versies opgenomen, waarbij harp, luit en spinet sopraan Clara Coutouly inbedden in lieflijke klanken

Michael Daugherty: Mount Rushmore. Pacific Symphony o.l.v. Carl St.Clair. Naxos.

Hij heeft stukken over Superman, Jackie Onassis, Frank Sinatra en de Niagarawatervallen op zijn naam staan. Ook op zijn jongste cd steekt Michael Daugherty niet onder stoelen of banken dat hij een Amerikaans componist is.

In Mount Rushmore portretteert hij de vier aldaar uitgehouwen presidenten, Radio City is een hommage aan de in 1937 naar de States uitgeweken dirigent Arturo Toscanini, en in The Gospel According to Sister Aimee geeft hij met veel koper en orgel commentaar op het bizarre leven van evangeliste Aimee Semple McPherson.

Fijnzinnig is dit commentaar niet. De 59-jarige Daugherty schrijft buldermuziek met een boel bas en beuk, in een knoestig soort diatonisch idioom met veel americana. Bij ons zou Michael McDaugherty waarschijnlijk in de hafabra-sector zijn beland, maar in de Amerikaanse orkestwereld kun je met zulk machtsvertoon-met-een-verhaaltje aan de top komen. Mount Rushmore levert in ieder geval een op zijn minst curieuze kennismaking op.


© Frits van der Waa 2013