de Volkskrant, Kunst & Cultuur, 13 december 2013
Messiah feest der herkenning
Händel: Messiah, door het Amsterdam Baroque Orchestra o.l.v. Ton Koopman 11/12, Concertgebouw, Amsterdam. Herh.: Utrecht (14/12) en Zwolle (15/12)
Het is traditie dat Händels Messiah omstreeks de Kerstdagen wordt uitgevoerd, maar eigenlijk neemt de blijde geboorte van Jezus in dit oratorium een vrij bescheiden plaats in. De luisteraar krijgt er een heel uittreksel uit het Nieuwe Testament bij, waarin behalve Christus' vernedering en hemelvaart ook nog eens de eschatologische gebeurtenissen rond het Laatste Oordeel en de overwinning op de dood in muziek zijn gevat.
Messiah is waarschijnlijk het oudste muziekstuk dat, sinds de eerste uitvoering in 1742 in Dublin, altijd op het repertoire is blijven staan. Ton Koopman en zijn Amsterdam Baroque Orchestra (ABO) voeren deze maand hun publiek mee terug naar die oerversie. Je moet overigens een doorgewinterd Messiah-kenner zijn om de verschillen met andere versies te horen, bleek woensdag in het Amsterdamse Concertgebouw.
Alles zat op zijn plaats, geen van de oorklevende evergreens ontbrak, en ook Koopmans vaste krachten waren van de partij, zodat het een feest der herkenning werd. Sopraan Johannette Zomer gaf alle reden tot grote blijdschap in Rejoice greatly, en bezong samen met alt Maarten Engeltjes de schoonheid van de voeten van hen die een goede tijding brengen. Tenor Jörg Dürmüller gaf profetenwoorden en psalmverzen een stralenkransje, en baszanger Klaus Mertens, als altijd een nobele rots in de branding, mat zijn klaroenkracht in The trumpet shall sound met die van trompettist Dave Hendry.
Het geheel werd geschraagd door de fuga's en jubelzangen, met verve vertolkt door het koor van het ABO, dat zich altijd weer verjongt, terwijl Koopman, die de afgelopen twintig jaar niet zichtbaar is verouderd, als altijd van achter het orgel met zwierige slag en montere tempi de muziek in goede banen leidt. Je moet er wel enig zitvlees voor hebben, want voordat het koor aan het einde van het eerste blok mag uitbarsten in het beroemde Hallelujah is er bijna twee uur verstreken. Maar dat is het waard.
De tournee van Koopman en de zijnen zit er alweer bijna op. Dit weekeinde kan men in Utrecht nog terecht bij een belangwekkende Messiah van het Nieuw Nederlands Vocaal Ensemble en de Nieuwe Utrechtse Philharmonie, terwijl de Nederlandse Händelvereniging in Naarden acte de présence geeft. En dan is er nog een lange reeks uitvoeringen van Pieter Jan Leusink en zijn Bach Choir and Orchestra of the Netherlands, die Händels messiaanse heilsboodschap tot ver in het nieuwe jaar uitdragen.
© Frits van der Waa 2013
