de Volkskrant, Kunst & Cultuur, 12 maart 2014
Alsof Bach de rest doet
Bach: Ich elender Mensch - Leipzig Cantatas. Collegium Vocale Gent o.l.v. Philippe Herreweghe. Phi.
Het gaat over pijn en ellende, deemoed, wankelmoedigheid, vreugde en hoop, en het is allemaal even mooi, wat bij een componist als Johann Sebastian Bach altijd weer even verbazend als vanzelfsprekend is. Philippe Herreweghe en zijn Collegium Vocale Gent hebben zich gebogen over vier van de veertig cantates die Bach schreef tijdens zijn eerste jaar als Thomascantor in Leipzig. Door het noemen van de steunpilaren in de excellente bezetting – bas Peter Kooij, sopraan Dorothée Mields en de hoboïsten Marcel Ponseele en Taka Kitazato – doen we de overigen onrecht aan. Herreweghe zorgt voor tekstbegrip, evenwicht en sublieme raakvlakken tussen timbres, en het lijkt of Bach de rest doet. Toegift is een Kom, Jesu, komm,, een loepzuiver gezongen 'aria' voor vijf stemmen van Johann Schelle, een van Bachs voorgangers in Leipzig. Ook prachtig.
Dutch Masters. Stolz Quartet. Challenge.
Op het eerste gezicht doet de collectie muziekstukken op de eerste cd van het Stolz Quartet enigszins aan als een samenraapsel, maar als je ziet dat de composities van Ravel en Skrjabin voor het kwartet bewerkt zijn door de componisten Robert Zuidam en Theo Verbey (beiden ook op de cd vertegenwoordigd) valt er veel op zijn plaats.
Het Stolz Quartet bestaat uit vier muzikantes die hun sporen hebben verdiend in het Asko/Schönberg. Het heeft de eigenlijk voor de hand liggende, maar vreemd genoeg ongebruikelijk bezetting van hobo, viool, altviool en cello, met andere woorden een strijkkwartet waarin een hoboïst de eerste viool speelt. Dat doet primaria Marieke Schut bijzonder overtuigend.
De gepresenteerde stukken zijn merendeels zoetgevooisd en speels. Naast ingekeerde haiku's van Klaas de Vries en stilistische vingeroefeningen van Verbey staan een zeer fantasierijk uittreksel uit een groter stuk van Zuidam en een vreemd stuk vol ruisklanken van Einar Torfi Einarsson op de cd. Reinbert de Leeuw verzorgt de bonus met de bewerking van een deeltje uit Liszts Via Crucis.
Sylvia Maessen: Inspired by Poetry. Irene Maessen e.a. FutureClassics.
Sylvia Maessen (1959) is als componiste een beetje een laatbloeier; ze begon pas na haar 30ste en kwam na de eeuwwisseling echt op stoom. De cd Inspired by poetry bevat een negental kamercomposities die alle worden vertolkt door sopraan Irene Maessen, de zingende zus van de componiste. De stukken zijn heel divers; er zijn speelse, bijna atonaal klinkende zettingen, maar er is ook stemmige muziek. Opvallend is Maessens brede en oorspronkelijke literaire smaak. Slauerhoff, Gezelle en Hadewych krijgen hier gezelschap van de 13de-eeuwse dichter Rutebeuf en de Russische futurist Velimir Chlebnikov. Niet alle stukken zijn even spannend, maar er zitten opmerkelijke pareltjes tussen en de uitvoeringen zijn sprankelend.
© Frits van der Waa 2014
