de Volkskrant, Kunst & Cultuur, 8 oktober 2014
Muziek voor zowel pop- als klassiekliefhebbers
Julia Wolfe: Steel Hammer. Bang On A Can All-Stars en Trio Mediaeval. Cantaloupe.
Wij kennen John Henry niet, maar in de Verenigde Staten is hij een gekoesterde figuur: de man met de voorhamer die diepere gaten in de rots sloeg dan een met stoom aangedreven machine. In Steel Hammer brengt componiste Julia Wolfe (1958) een hommage aan dit folklorefiguurtje.
Wolfe hoort tot de New Yorkse downtown-componisten die de scheidslijnen tussen hoge en lage cultuur willen slechten en dat lukt op deze cd voortreffelijk. Dragende factoren zijn de drie blanke stemmen van het Scandinavische Trio Mediaeval en de weelde aan klanken die de Bang On a Can All-Stars voortbrengen met gewone en ongewone instrumenten, waaronder een dulcimer, een banjo en een melodica.
De achtdelige cyclus, die in harmonisch opzicht wordt geregeerd door kwarten en kwinten, reikt van Reich-achtig minimalisme tot folk en funk, maar heeft een uitgekiende klankgeving en goedgedoseerde spanningsbogen. Dit is muziek die zowel liefhebbers van pop als van eigentijdse of zelfs klassieke muziek moet aanspreken. En natuurlijk wordt er af en toe stevig gehamerd.
Bruckner: Symfonie nr. 5. Koninklijk Concertgebouworkest o.l.v. Harnoncourt (DVD). RCO Live.
Vanaf 1975 stond Nikolaus Harnoncourt vele malen voor het Koninklijk Concertgebouworkest, maar vorig jaar oktober was het toch echt voor het laatst. De toen 83-jarige Harnoncourt dirigeerde twee vlammende uitvoeringen van Bruckners Vijfde Symfonie, en bij de dvd-registratie die nu daarvan is verschenen, wordt duidelijk vermeld dat het een 'afscheidsconcert' was. Het schijnt dat Harnoncourts gezondheid te wensen overlaat, maar aan de beelden is dat niet af te zien. Wat een hartstocht en betrokkenheid spreekt er uit zijn directie, en wat weet hij een fantastisch ongesausde vertolking uit dat orkest te krijgen. Zelden is Bruckner zo effectief van het stof ontdaan. Dat je dat in dit geval niet alleen kunt horen, maar ook zien, is een mooie bonus.
Rameau: Concerts en sextuors. Les Dominos o.l.v. Florence Malgoire. Ricercar.
De oorsprong van het 18de-eeuwse manuscript met bewerkingen van Rameaus Pièces de Clavecin en Concert is nogal schimmig, maar de muziek zelf is sprankelend en helder.
In de afgelopen eeuw maakten Franse orkesten deze versie zelfs populairder dan het origineel. Als het om snerpen gaat, legt een klavecimbel het nu eenmaal toch af tegen een viool, en fluiten kunnen beter kwelen. En dat alles is ruimschoots voorhanden in deze concerten. Met barokviolen, traverso's en ander historisch spul steekt het Franse barokensemble Les Dominos deze stukken weer in een oorspronkelijke jasje. Het resultaat is bontgetint, uitgesproken pittig en van een plezierige losheid.
© Frits van der Waa 2014
