de Volkskrant, Kunst & Cultuur, 26 januari 2015
Technisch sterk, maar gespeend van magie of poëzie
Sibelius en Tsjaikovski, door het Rotterdams Philharmonisch Orkest o.l.v. Stéphane Denève. 23 januari, Concertgebouw, Amsterdam.
Voor musici is het een goede stelregel dat je de kernaspecten van je uitvoering op het podium aanscherpt en vergroot. Het publiek zit er immers minder dicht bovenop en zal het toch altijd minder sterk horen dan jijzelf.
Alleen kun je ook overdrijven.
Dat deed dirigent Stéphane Denève vrijdag in het Concertgebouw bij zijn interpretatie van Tsjaikovski's Vierde Symfonie. Misschien zal het bij de twee daaropvolgende uitvoeringen in de Rotterdamse Doelen minder extreem zijn geweest: het Rotterdams Philharmonisch Orkest speelt in het aanmerkelijk kleinere Concertgebouw wel vaker te hard. Denève maakte er een alles-of-nietsgebeurtenis van, met geplukte tonen die in het derde deel vrijwel onder de gehoorgrens verdwenen en met teisterende fanfares en uitbarstingen, die in het slotdeel tot vrijwel ondraaglijke ervaringen leidden. Energiek werd drammerig, indringend penetrant, mild amechtig. En in dat laatste geval liet het zwaar verkouden publiek zich ook niet onbetuigd.
Denève heeft met zijn 43 jaar een behoorlijke staat van dienst. Na zijn debuut bij het RPhO heeft hij het orkest vaker geleid, ook in opera's. Hij heeft ook al voor het Concertgebouworkest gestaan. Hij is zowel bedaard als krachtdadig en haalt als een echte dompteur – de zweep erover – bij de Rotterdammers het onderste uit de kan. Je hoort wel degelijk wat een steengoed orkest dit is: het spel is spatgelijk en perfect in balans.
Met dat al maakte Denèves optreden voornamelijk indruk als tour de force: technisch sterk, maar gespeend van magie of poëzie. Het Vioolconcert van Sibelius beleefde een minder extreme interpretatie. Meesterviolist Nikolaj Znaider bevocht met succes de langdradigheid van het stuk maar had, getuige een paar minder goed geplaatste noten, toch niet helemaal zijn dag. Zelfs op de sarabande van Bach die hij als toegift speelde, zat nog een klein vlekje.
© Frits van der Waa 2015
