Let op: de website is verhuisd naar fritsvanderwaa.nl

de Volkskrant, Kunst & Cultuur, 28 januari 2015

Bruckners Zevende Symfonie wint nog aan klasse en elegantie

Bruckner, Debussy en Busoni door Gruppo Montebello olv Henk Guittart. Etcetera.

Samen met Reinbert de Leeuw was altviolist Henk Guittart ooit de grote man achter het Schönberg Ensemble. De wegen hebben zich gescheiden, maar de passie voor Schönberg heeft Guittart nooit losgelaten: vertaal de naam van zijn Gruppo Montebello maar eens in het Duits.

Met dit overwegend Canadese gezelschap is Guittart begonnen aan een driedelige reeks met bewerkingen uit de Verein für musikalische Privataufführungen, die bijna een eeuw geleden werd opgezet door Schönberg. Grote werken werden toegankelijk gemaakt door ze te bewerken voor een handjevol strijkers en blazers, piano en harmonium.

Geloof het of niet, maar Bruckners Zevende Symfonie wint in het Verein-arrangement aan klaarte en elegantie. Het monument wordt een klein, sierlijk tempeltje, dat een uur lang boeit, door het bevlogen spel én door de transparantie die we niet kennen van Bruckner. Bewerkingen van Debussy's Faune en een somberende Berceuse van Busoni zijn minder verrassend, maar even genietbaar.

Daan Manneke: Soyons plus vite. Studium Chorale, Van Dingstee Kwartet e.a. Quintone.

De Zeeuwse componist Daan Manneke, kortgeleden 80 geworden, heeft altijd gestreefd naar muziek waarin het moderne menselijk blijft. De zes werken op de cd Soyons plus vite omspannen twintig jaar, maar hebben alle die kenmerkende combinatie van welluidendheid en avontuur. Fraai is het tweedelige strijkkwartet Arc I, dat eerst stekelige uithoeken verkent en dan tot rust komt in strelende, zoemende klanken. In het titelstuk van de cd gaat het juist andersom. De ruimtelijke opname en de schijnpolyfonie maken dat de klarinet soms als twee verschillende instrumenten klinkt.

Manneke heeft altijd een voorliefde voor koormuziek gehad en de plaat besluit dan ook met zijn recente Seven Last Words voor koor en harmonium. Het is spirituele muziek in de beste zin des woords. Verwijzingen naar gregoriaans, Middeleeuwen en Renaissance staan spannende samenklanken niet in de weg. De tekst staat niet in het boekje en dat is een gemis.

Bach: Cantatas BWV 146-103-33. Il Gardellino olv Ponseele. Passacaille.
Bach, Telemann en Hoffmann. Il Gardellino olv Ponseele. Passacaille.

In het cd-oeuvre van het Vlaamse ensemble Il Gardellino staan de cantates van Bach centraal. Zo ook op de twee nieuwste schijfjes. Ze dragen titels waarin dood en droefenis centraal staat, maar toch klinkt er veel vreugdevolle muziek. Mooi is de buitenbachse tophit Schlage doch gewünschte Stunde van Georg Melchior Hoffmann, met meegecomponeerde klokslagen. Het orkest, de solisten (die tevens de koorpartijen voor hun rekening nemen) en de uitvoeringen ademen een plezierige rust.


© Frits van der Waa 2015