Let op: de website is verhuisd naar fritsvanderwaa.nl

de Volkskrant, Kunst & Cultuur, 3 juni 2015

Schiff is om

Schubert, door András Schiff. ECM (2 cd's).

Steeds meer pianisten raken ervan overtuigd dat de Steinway-vleugel niet zaligmakend is. Niet als enige in elk geval. Ook András Schiff is om. De muziek van Schubert speelt de 61-jarige meesterpianist bij voorkeur op zijn eigen fortepiano, een Weense Brodmannvleugel uit Schuberts tijd.

De muzikale opbrengst is in alle opzichten overtuigend. Hoofdmoot op Schiffs dubbel-cd zijn twee late sonates, aangevuld met niet minder substantiële Moments musicaux, Impromptus en twee andere werken. Schiff streelt en aait floersige klanken uit zijn wonderbaarlijke instrument maar haalt er ook prangende, soms cimbalom-achtige tonen uit. De sfeer is intiem, alsof je bij Schubert zelf in de huiskamer zit, terwijl hij zijn muziek voorspeelt.

Giovanni Paolo Cima: Vespro della Beata Virgine. Musica Fiorita. Panclassics.

Muziek van kort na 1600, de begintijd van de barokperiode, heeft altijd iets ontwapenends, een puurheid die te maken moet hebben met het verkennen van de nieuw in zwang gekomen monodie, zeg maar solozang.

Naast de grote Claudio Monteverdi waren er meer componisten actief, zoals Giovanni Paolo Cima, auteur van een bundel Concerti Ecclesiastici, waaruit het ensemble Musica Fiorita een reeks Maria-Vespers heeft samengesteld.

De cd biedt een fraaie afwisseling van een- en meerstemmige composities, afgewisseld met instrumentale sonates en korte mootjes Gregoriaans. Alle stemmen worden door mannen gezongen, wat in het geval van sopraanzanger Doron Schleifer een beetje dunnetjes, maar wel erg zuiver klinkt.

Het achtkoppige instrumentale ensemble levert prachtig ruisende zink-, theorbe- en aartsluitklanken. Iets meer vuur had niet misstaan, maar Cima's muziek blijft niet te versmaden.

Beethoven: Symfonie 1 & 2. Orchester Wiener Akademie o.l.v. Haselböck. Alpha.

Wat is er nog beter dan Beethoven op historische instrumenten? Beethoven op historische instrumenten in de zaal waarin de muziek voor het eerst heeft geklonken. Authentieker kan het bijna niet.

Het Orchester Wiener Akademie gaat in zijn project Resound Beethoven alle negen symfonieën zo aanpakken. De eerste twee zitten erop. Het orkest sprankelt en heeft een lekker borstelig geluid in de tutti-erupties. De zaal in het Weense Palais Niederösterreich oogt fraai en klinkt prima. Maar wacht eens, de Eerste ging oorspronkelijk in première in het Burgtheater, en de Tweede in het Theater an der Wien. Die zalen zijn er nog steeds, waarom zijn die dan niet gebruikt?

Ja, het is lood om oud ijzer, want deze symfonieën zijn tijdens Beethovens leven inderdaad ook in dat Palais uitgevoerd. Maar het praatje bij dit plaatje klopt dus niet.


© Frits van der Waa 2015