de Volkskrant, Kunst & Cultuur, 4 mei 2016
Magistrale tenormissen van Dufay
Guillaume Dufay: Les messes à teneur. Cut Circle o.l.v. Jesse Rodin. Musique en Wallonie (2 cd's).
Muziek van Guillaume Dufay hoor je zo goed als nooit – misschien eens in de zoveel jaar in het Festival Oude Muziek. Ook cd-opnamen van zijn werk liggen niet echt voor het oprapen. En toch was hij ontegenzeglijk de belangrijkste componist van de 15de eeuw.
Het is dan ook een bijzondere traktatie om zomaar vier van zijn missen voorgeschoteld te krijgen door het Amerikaanse vocaal octet Cut Circle. De mis was in Dufays tijd de belangrijkste muzikale vorm – zoiets als later de symfonie, al had deze muziek allereerst een kerkelijke functie. Cut Circle heeft gekozen voor de vier 'tenormissen' die tot Dufays rijpste werk worden gerekend. Deze missen zijn elk gebaseerd op een reeds bestaande melodie (de 'tenor' of 'cantus firmus') die in lange noten door alle delen heen loopt en zo zorgt voor een zekere eenheid. In de Missa Se la face ay pale is die melodie ontleend aan een chanson van Dufay zelf, dat daarom ook op de cd is opgenomen.
De variëteit die Dufay met slechts vier (of minder) verweven zanglijnen weet te bereiken is verbazend, mede door de slimme imitaties en subtiele ritmische constructies die soms bijna modern aandoen. En toch is de muziek buitengewoon soepel en harmonieus. Dirigent Jesse Rodin legt in het fraai uitgevoerde boekje gedetailleerd uit wat er allemaal aan deze magistrale muziek te ontdekken valt.
De uitvoeringen zijn zonder meer knap. De zangers zingen vibratoloos en haarzuiver, en de dikwijls schijnbaar van een vaste maatindeling losgezongen ritmes hebben voor hen geen geheimen. Ook krijgt elke mis zijn eigen karakter.
Als enige bezwaar zou je kunnen aanvoeren dat de expressie soms wel sterker naar het martiale neigt dan naar het zoetvloeiende, waardoor de muziek meer dan eens de strakke lijnen, maar ook het harde steen van een gotische kerk oproept.
Olga Neuwirth: Original Soundtrack to Goodnight Mommy. Kairos.
Ich seh, ich seh, ook bekend als Goodnight Mommy, is een enge Oostenrijkse film waarin de getroebleerde verhouding tussen twee broers, een tweeling, en hun moeder geleidelijk uit de hand loopt. Olga Neuwirth, wier werk in het komende Holland Festival uitgebreid aan bod komt, componeerde er effectieve muziek voor die uitgesproken unheimisch is, met hier en daar reminiscenties aan de kinderliedjes die een rol spelen in het verhaal. Een ensemble van glasharmonica's, een speelgoedpiano en een heleboel elektronische waaswerking bewijzen goede diensten.
Goede filmmuziek kan op zichzelf heel genietbaar zijn. Maar van Neuwirths amorfe fragmentjes blijft zonder beeld eigenlijk weinig meer over dan een soort neuzelende griezel-ambient, waarin maar heel sporadisch een paar spannende noten te bespeuren vallen.
© Frits van der Waa 2016
