de Volkskrant, Kunst & Cultuur, 25 mei 2016
Graindelavoix laat oude muziek gloeien en flakkeren
Graindelavoix. Machaut: Messe de Nostre Dame. Glossa.
De Mis van Guillaume de Machaut is zonder enig voorbehoud het muzikale topstuk van de 14de eeuw. Een vierstemmig monument met zes delen in een polyfone stijl, die voor onze, in de loop van zes eeuwen wat verpapte oren in eerste instantie ruig aandoet, maar vol zit met subtiliteiten.
Dit werk is nu aangepakt door Graindelavoix, het Vlaamse zangersverbond dat de plausibele mening huldigt dat die oude muziek lang niet zo engelachtig en strak heeft geklonken als de meeste uitvoeringen ons willen doen geloven. Graindelavoix haalt daarbij inspiratie uit onder meer de volkspolyfonie zoals die in uithoeken van Europa nog wordt beoefend.
Dat belooft wat, en het levert ook wat op. Door de welhaast solistische benadering, waarbij vooral de hoge stemmen tal van omspelingen en soms muezzinachtige wapperingen toevoegen, wordt Machauts werk ontdaan van zijn vermeende monolithische karakter en gaat de klank van binnenuit gloeien en flakkeren.
Spannend is het zeker, maar de glijvluchten waarmee de zangers op de 'juiste' toon belanden, zijn soms wat veel van het goede. Als aanvulling dienen een paar eveneens fraaie motetten van Machaut en gregoriaanse gezangen waarin Graindelavoix niet alleen een subbas, maar ook nog een superoctaaf toevoegt. Wham.
Saskia Coolen, Patrick Ayrton, Rainer Zipperling: A breath of new life. Globe.
Zes verschillende blokfluiten bespeelt Saskia Coolen op de cd A breath of new life, waaronder eentje die tevoorschijn is gekomen uit de slotgracht van een kasteeltje (vandaar de titel). Ter vergroting van de variëteit verruilt ze de fluit in enkele stukken voor de gamba. Coolen speelt niet alleen fantastisch, maar staat ook volledig boven de noten, wat te horen is aan de vele stijlvolle, altijd natuurlijke klinkende versieringen en omspelingen die ze toe voegt. Muzikale partners Patrick Ayrton en Rainer Zipperling onderbouwen dit met ruisend gamba- en rinkelend klavecimbelspel.
De troef is gelegen in de keuze van de muziek: uit het werk van Van Wassenaer, De Fesch, Bustijn, Hacquart, Schenck en Nozeman blijkt dat Nederlandse componisten zich probleemloos konden meten met de groten van hun tijd.
Joseph Puglia. Luciano Berio: Music for violin. Attacca.
Eén cd, 42 violisten. Voorop Joseph Puglia, die voor Berio's 34 Duetti per due violini een heel contingent collega's uitnodigde, in leeftijd variërend van 7 tot 69 jaar. Een superleuk idee, dat natuurlijk in aanleg van de componist zelf afkomstig is. De Duetti zijn uitgesproken speels en toegankelijk, soms heel simpel, soms razend virtuoos. Aan alles is te horen dat Puglia grote affiniteit heeft met Berio. Due Pezzi, een vroeg werk, en de fascinerende Sequenza VIII, gevolgd door een met orkest uitgebreide versie, maken deze aflevering in de Ladder of Escape-reeks van Attacca compleet.
© Frits van der Waa 2016
