de Volkskrant, Kunst & Cultuur, 20 juni 2016
Amorfe klanksoep
Le Encantadas, van Olga Neuwirth, door Ensemble Intercontemporain o.l.v. Matthias Pintscher op HF. 18/6, Westergasfabriek, Amsterdam.
Het lijkt intussen een vast onderdeel van het Holland Festival: een grootschalig muziekproject met ruimtelijke opstelling in de grote gashouder op het Westergasfabriekterrein. Dit jaar presenteert de Oostenrijkse 'focuscomponiste' Olga Neuwirth (47) daar haar grote, 70 minuten durende compositie Le Encantadas.
Neuwirth haalt in haar toelichtingen veel overhoop: het stuk heeft onder andere te maken met de Galapagoseilanden en met de San Marco in Venetië, waarvan ze de galmende akoestiek per computer heeft gekopieerd. Dat is vast heel knap. Maar galm is al sinds de jaren vijftig van de vorige eeuw een beproefd middel om weerbarstige geluiden verteerbaarder te maken. Dus dat Le Encantadas makkelijk het oor inglijdt is niet zo'n wonder. Het leidt er helaas ook toe dat alles wat Neuwirth oprakelt al snel verwordt tot een nogal amorfe klanksoep, die wordt gedomineerd door wringende koperklanken en het geluid van aangestreken of anderszins geteisterd metaal.
Theatraal stelt het ook teleur. De zes deelensembles, rondom het publiek opgesteld, doen plichtsgetrouw wat de componiste heeft voorgeschreven, maar hebben ook dikwijls niets te doen. Er zijn aardige passages: een raar jazzmoment, en tegen het slot vreemde, verknipte Japanse tekenfilmmuziek met een synthetisch stemmetje. De in Venetië opgenomen soundscapes met klotsend water zijn uiteindelijk het intrigerendst.
Neuwirth wordt geafficheerd als het enfant terrible van de nieuwe muziek, maar haar werk is in feite 'modern' op de ouderwetse manier. Muziek van dit type hebben we de afgelopen decennia alleen al in de gashouder veel vaker gehoord. En beter.
© Frits van der Waa 2016
