de Volkskrant, Kunst & Cultuur, 6 juli 2016
Spatzuiver, maar bijna te smetteloos
Lisa Jacobs: L'Arte del Violino; concerten van Locatelli. Cobra.
Pietro Locatelli, supervirtuoos op de viool, mag een klein beetje gelden als Nederlandse componist, omdat hij de helft van zijn leven in Amsterdam woonde. Daar verscheen ook zijn L'Arte del Violino, een bundel met twaalf concerten, in druk.
Voor violiste Lisa Jacobs (1985) was Locatelli's muziek de reden dat ze verliefd werd op de viool. Vandaar dat ze haar tweede cd geheel gewijd heeft aan de nummers 1, 2 en 4 uit L'Arte, waarin ze samenspeelt met haar eigen ensemble, The String Soloists.
Jacobs' vertolkingen zijn beeldschoon, gracieus en spatzuiver, maar bijna te smetteloos. Haar toon is zo rank dat het bijna iel wordt, en op sommige momenten zou je wensen dat er in al die lieflijkheid wat meer spierballen en drama zouden doorklinken. Maar in de minutenlange solo-capricci die Locatelli in elk concert verwerkt houdt ze de spanning voortreffelijk vast, en is eens te meer te horen dat ze deze muziek een warm hart toedraagt.
Kaikhosru Sorabji: Transcendental Studies 72-83. Fredrik Ullén, piano.
Bis.
De Zweedse pianist Fredrik Ullén werkt al tien jaar aan een monsteronderneming, een integrale opname van de Études transcendantes van Kaikhosru Sorabji, een Britse componist die leefde van 1892 tot 1988 en uitmuntte in enorme, extreem veeleisende composities voor piano. De etudes, bij elkaar zeven uur muziek, stammen uit de jaren 1940-1944. Naarmate de reeks vorderde, dijde ook de lengte van de etudes uit. Zo wordt een aanzienlijk deel van de vijfde aflevering van Ulléns project in beslag genomen door No 75, een passacaglia van een half uur. Daartegenover staan dan weer miniatuurtjes van nog geen twee minuten.
Hoewel deze muziek zonder meer overladen genoemd mag worden, is toch overal duidelijk dat Sorabji een diepe affiniteit heeft met de pianoklank waarmee hij in de voetsporen van Chopin en Liszt treedt. En waar Ullén niet alleen het uithoudingsvermogen, maar ook de vingers vandaan haalt om dit alles te realiseren is een bewonderenswaardig raadsel.
Lutosławski: orkestwerken. NDR Symphony Orchestra o.l.v. Krzysztof Urbański.
Alpha.
Zelfs in de Vierde Symfonie, die hij op het eind van zijn leven componeerde, bleef de Poolse componist Witold Lutosławski een beschaafd modernist. Zijn landgenoot, de jonge dirigent Krzysztof Urbański, geeft met het orkest van de Norddeutsche Rundfunk een welsprekende uitvoering van dit werk dat uitblinkt door sfeervolle klankwemelingen. Het nog duidelijk door Bartók beïnvloede Concert voor orkest uit 1954 klinkt wat troebeler, vermoedelijk doordat het is opgenomen in een andere zaal, de Hamburgse Laeiszhalle. Als tussenstuk fungeert de charmante Kleine Suite uit 1951.
© Frits van der Waa 2016
