de Volkskrant, Kunst & Cultuur, 9 januari 2017
Gedwongen versmelting culturen brengt toch moois voort
De slavenroutes, door Hespèrion XXI, La Capella Reial de Catalunya en Tembembe Ensamble Continuo o.l.v. Jordi Savall. 7/1, Concertgebouw, Amsterdam. Luisteren: radio4.nl
Kleurrijke gewaden, muzikanten op kussentjes vooraan het podium, instrumenten uit diverse werelddelen en tijdsgewrichten: aanstekelijker en bonter kon het niet tijdens de afgelopen Zaterdagmatinee. Maar het onderwerp was niet zo feestelijk: in zijn jongste programma, De Slavenroutes, stelt gambist en dirigent Jordi Savall, 75 jaar en nog altijd bevlogen, tweeduizend jaar slavernij aan de kaak, te beginnen met Aristoteles en optimistisch eindigend met Martin Luther King.
De historische teksten, vol wreedheden, door recitant Raymi Sambo iets te nadrukkelijk voorgedragen, logen er niet om. Toch vormden ze de verbindende factor in een potpourri van muziek uit Mali, Mexico, Colombia en Brazilië, waaronder ook in Latijns-Amerika gecomponeerde stukken barokmuziek. Alles om aan te tonen dat uit de gedwongen versmelting van culturen toch nog iets moois is voortgekomen. Inhoudelijk ging het alle kanten op: slechts één lied ging echt over slavernij.
De mooiste momenten kwamen van het tokkelend samenspel van de drie Afrikaanse muzikanten op de kora (een harp), de ud (luit) en de valiha (bamboeciter). Ook de zang van griot Kassé Madty Diabaté en de drie bijbehorende dames was indringend, en de cornet-, schalmei- en trombonespelers van Savalls oud-muziekensemble Hespèrion XXI ontpopten zicht tot een ware 'banda'. Niet alles was muzikaal interessant; sommige stukken borduurden erg lang voort op dezelfde rondgaande schema's, maar dankzij de voortdurende afwisseling bleef de sfeer erin. En Savall vergat niet aan het slot te benadrukken dat de mensenrechten nog altijd op vele plaatsen in de wereld met voeten worden getreden.
© Frits van der Waa 2017
