de Volkskrant, Kunst & Cultuur, 29 september 2017
Fenomenaal zelfportret van zangeres en dirigent Hannigan
Crazy Girl Crazy: Berio, Berg en Gershwin.
Barbara Hannigan & Ludwig. Alpha (cd + dvd)
Het is niet het geringste werk dat Barbara Hannigan heeft uitgekozen voor haar cd-debuut als dirigent: Alban Bergs Lulu-suite, een werk dat de componist in 1934 samenstelde als 'trailer' voor de gelijknamige opera die hij niet meer zou voltooien.
Maar Hannigan kent het werk van binnen en van buiten: in 2012 vertolkte de Canadese stersopraan de hoofdrol in de Brusselse enscenering, waarin ze van regisseur Krzysztof Warlikowski de hele avond op spitzen moest balanceren.
Voor deze uitvoering hoefde ze niet op haar tenen te lopen. Dat is te zien in de op dvd bijgeleverde documentaire die Mathieu Amalric over het repetitieproces met orkest Ludwig maakte. Hannigan is fenomenaal, of ze nu zingt of dirigeert. En het gaat allemaal even natuurlijk. 'Het moet zo ver komen dat de orkestleden als een zwerm vogels met zijn allen een plotselinge wending kunnen maken zonder te botsen', legt ze uit. Naast de solopartij, die ze in een van de delen al dirigerend vertolkt, zingt ze ook moeiteloos de lastige 'atonale' orkestpartijen mee en legt heel precies uit wat de relatie met het libretto van de opera is. Het resulteert in een uiterst geladen uitvoering, waarin kleur en expressie het volle pond krijgen.
De dirigent heeft van de cd een muzikaal zelfportret gemaakt door Berg te omlijsten met Berio's solostuk Sequenza III, waaraan ze een eigen, lichte toets geeft, en een door Bill Elliott en haarzelf gearrangeerde (en met Lulu-verwijzingen opgeluisterde) suite met liederen uit Gershwins Girl Crazy.
Als zangeres is Hannigan, nu halverwege de 40, al nagenoeg legendarisch. Ze heeft het in zich om het als dirigent ook te worden.
Monteverdi XL. Le Nuove Musiche. Brilliant Classics.
Meer dan tien jaar geleden begonnen klavierspeler Krijn Koetsveld en zijn ensemble Le Nuove Musiche met Monteverdi XL, waarin ze zich ten doel stelden alle madrigalen van de grote componist vast te leggen. Omdat 2017 zijn 450ste geboortejaar is, hebben ze er de laatste tijd flink vaart achter gezet. In totaal gaat het om twaalf cd's, verdeeld over zes doosjes.
De zangers van Le Nuove Musiche laten minder de achterkant van de tong zien dan die van Les Arts Florissants, die onlangs een veel kleiner madrigalenproject voltooiden. Maar hun excellente uitvoeringen zijn daarmee wel uitgebalanceerder, welluidender en ook allerminst van dramatiek ontbloot.
Het is boeiend om hen te volgen op hun tocht door dit magistrale oeuvre, waarin de componist het genre, oorspronkelijk een bondige vier- of vijfstemmige zetting van een gedicht, deed uitbotten tot complete, vaak zeer opwindende aria's, duetten of zelfs mini-opera's. De instrumentale begeleiding, die hij halverwege dat traject introduceerde, en daarmee de omslag van het renaissance- naar het barokmuziektijdperk maakte, krijgt onder de handen van de strijkers en tokkelaars nu eens ruisend, dan weer bruisend gestalte.
© Frits van der Waa 2017
