de Volkskrant, Kunst & Cultuur, 28 mei 2018
Klankmagie en een verknipt pianoconcert
Adès, Stravinsky, Barry en Prokofjev door Britten Sinfonia o.l.v. Thomas Adès. 26 mei, Concertgebouw, Amsterdam. Terugluisteren: http://www.radio4.nl/ntrzaterdagmatinee.
Als er iets is wat de muziek van Thomas Adès kenmerkt, is het wel het vermogen voortdurend van kleur te verschieten. Dat demonstreerde de 47-jarige Brit zaterdag allereerst in zijn Three studies from Couperin. Niet alleen verhuist Adès de noten van zijn grote Franse collega aldoor van de ene instrumentencombinatie naar de volgende, hij verschuift ze ook in de tijd, morrelt aan accenten en zet er soms zomaar iets tegendraads bij. Het resultaat is caleidoscopisch.
Adès is componist, dirigent en pianist en doet alles allemaal even goed. Met het orkest Britten Sinfonia en solist Steven Isserlis bracht hij zijn celloconcert Lieux retrouvés. In vier schilderende delen (water, berg, veld, stad) toont Adès zich een ware klankmagiër en Isserlis een cellotitaan. De muziek evolueert voortdurend en toch is er altijd organische samenhang. Alleen wordt de cello wel heel vaak overvleugeld door het vele in het orkest.
De twee orkestsuites van Stravinsky, zelden gespeelde stukken uit de tijd na zijn Sacre, klonken al even briljant. Maar zo spits, subtiel en bondig als Adès' eigen muziek, zo lelijk, bot en oeverloos was het Pianoconcert uit 2012 van de Ier Gerald Barry.
Hier heerst discontinuïteit, zeg maar verkniptheid. Eerst is dat nog wel geestig, maar het duurt veel te lang en alles wat nog een beetje charme heeft, wordt prompt weer weggeblaft door het koper. Wat niet wil zeggen dat de Zaterdagmatinee hiermee een verkeerde keuze heeft gemaakt. Een avontuurlijke programmering hoort tot verrassingen te leiden, zelfs al zijn het onaangename.
© Frits van der Waa 2018
