de Volkskrant, Kunst & Cultuur, 6 augustus 2018
Così fan tutte is hartverwarmend en intiem
Così fan tutte, opera van Mozart door Nationaal Jeugd Orkest en Dutch National Opera Academy o.l.v. Daniël van Klaveren en Bas Wiegers. 4/8, Luxor Live, Arnhem. Herh.: 7 t/m 10/8.
De dubbele moraal in Mozarts opera Così fan tutte blijft altijd een beetje schuren. Waarom mogen mannen vreemdgaan en moeten vrouwen trouw blijven? Maar als je bedenkt dat Mozarts librettist een priester was die een maîtresse en twee kinderen had, valt die insteek met een knipoog te nemen. In het Arnhemse Luxor Live hangt in elk geval in neonletters het woord 'tutti/e', waarmee, door dat ene lettertje te wisselen, de titel over vrouwen én mannen gaat. Voilà.
De Dutch National Opera Academy en Nationaal Jeugd Orkest (NJO), die met Così de Gelderse Muziekzomer openen, hebben er een hartverwarmende en intieme kameroperavoorstelling van gemaakt. Dwars door de vrij kleine zaal van Luxor loopt een soort catwalk die het centrum van de handeling is. Het publiek zit aan weerszijden, luttele meters bij de zangers vandaan. Het belangrijkste attribuut is een verrijdbaar ledikant dat vol met knuffels ligt, maar ook het balkon en de bar van de zaal worden gebruikt. Videoprojecties aan weerszijden brengen sfeer en soms ook visueel commentaar.
Het verhaal is simpel: Don Alfonso, geholpen door de kittige Despina, laat de jongemannen Guglielmo en Ferrando de trouw van hun geliefden Fiordiligi en Dorabella op de proef stellen door zich te vermommen en dan elkaars liefje te versieren – wat uiteindelijk lukt. Doordat het slimme libretto in voortdurende combinaties van personages voorziet, bevat het stuk meer duetten, kwartetten en sextetten dan welke andere Mozart-opera ook. Het NJO, geleid door Bas Wiegers, speelt de muziek puntig en met zwier in kleine bezetting. Extra spannend is het samenspel tussen de fortepianist en de zangers in de recitatieven.
Dat die zangers allemaal jong zijn past uitstekend bij het verhaal. De opera wordt met een wisselende cast gespeeld, maar de tweede equipe zingt en speelt vast even sprankelend en innemend als de eerste. De aandacht gaat vooral uit naar de frisse, jonge stemmen van Helena Koonings (Fiordiligi) en Deborah Saffery (Dorabella), maar ook Tony Butiurca (Guglielmo) en Stefan Kennedy (Ferrando) zijn charmant en vocaal voortreffelijk van de tongriem gesneden. Jasper Leever is een vriendelijke en verdienstelijke Alfonso en Serena Perez, die als Despina ook nog mag doen of ze een dokter en een notaris is, is erg geestig.
Aanvankelijk dragen de twee stellen glimpruikjes en tutkleren, maar naarmate er meer van hun ziel bloot komt te liggen, gaan er ook meer kleren uit. De knuffels verdwijnen in een grote zak, en zo maakt regisseur Daniël van Klaveren duidelijk dat Così niet alleen een klucht is, maar ook een verhaal over volwassenwording.
© Frits van der Waa 2018
