de Volkskrant, Kunst & Cultuur, 26 november 2018
Kyriakides' Face is grensverleggend
Dag in de Branding. Met werk van Kyriakides, Frey, Brigg, Meijering e.a., 24/11, Korzo/Theater aan het Spui, Den Haag.
De violist en de zangeres staan tegenover elkaar in het midden van de zaal, omringd door tientallen strandstoelen waarin het publiek zich niet altijd zonder moeite heeft neergevlijd. In veertig minuten klinken ijle karige tonen, in uitgespaarde constellaties die de sporadische twee- of drieklanken tot een evenement maken. Keren Motseri en Joseph Puglia brengen in opperste concentratie de allereerste uitvoering van Windwörter, dat de Zwitserse componist Jürg Frey speciaal voor hen geschreven heeft.
De strandstoelen zijn wellicht een subtiele verwijzing naar de titel van de Dag in de Branding, het minifestival voor nieuwe muziek dat zich onder auspiciën van de Johan Wagenaar Stichting viermaal per jaar afspeelt in Den Haag. De thematiek is vaak internationaal, zij het dikwijls met Haags accent, maar de vijftigste editie, afgelopen zaterdag, stond toch vooral in het teken van diversiteit. Zo spaarzaam als het werk van Frey, zo luidruchtig en ietwat overladen was het optreden van orkest de Ereprijs, aangevoerd door Wim Boerman, aan wie die middag ook de Theo Bruins Prijs werd uitgereikt voor zijn langjarige inspanning voor de nieuwe muziek.
Speerpunten in het programma van de Ereprijs, een blazersensemble met een stevige ritmesectie van slagwerk, piano en elektrische gitaren, waren het monomaan pulserende Studie super Flagellationem van de Fransman Raphael Languillat en Baal van Chiel Meijering, waarin zanger enperformer Jeroen van Venrooij de teksten van Bertolt Brecht op meer dan indringende wijze de zaal in slingerde.
Zoals dikwijls eindigde de Dag in de Branding bij het poppodium Paard, ditmaal met een trance-opwekkende samenwerking tussen zangeres Stephanie Pan en Ensemble Klang, waarbij ook van het publiek, voorzien van diverse geluidmakers, lichtwerpers en bellenblazers, een actieve deelname verlangd werd.
De echte cutting edge, het grensverleggende werk, komt van het viervrouwschap Electra, fotograaf Johannes Schwartz en componist Yannis Kyriakides. Hun Face is een multidisciplinaire compositie, waarin de elektronische component van de muziek mede bepaald wordt door software die emoties afleest van de gezichten van de musici. Op schermen verschijnen diagrammen, vervormde foto's, beelden van gipsmaskers en poëtische teksten. Maar het zwaartepunt ligt toch in het hoorbare: Face is een dramatische aaneenschakeling van steeds wisselende, innerlijk veranderlijke, soms minimalistische texturen, waarin de stem van zangeres Michaela Riener langs elektronische weg verdubbeld wordt tot tweestemmige schaduwzang. Pianiste Saskia Lankhoorn (tevens curator van het festival) rakelt klanksplinters uit de piano, en violiste Diamanda Dramm en blokfluitiste Susanna Borsch, voegen snijdende en bijtende, maar even vaak wonderschone lijnen toe. Hoe het zit met het computeraandeel wordt niet echt duidelijk, en het stuk is ietwat aan de lange kant, maar de fusie van techniek en levende muziek is even overtuigend als intrigerend.
© Frits van der Waa 2018
