de Volkskrant, Kunst & Cultuur, 24 december 2018
Violiste Kopatchinskaja overtuigt als Pierrot
Pierrot lunaire, van Arnold Schönberg, door Patricia Kopatchinskaja en Asko|Schönberg. 20 december, De Doelen, Rotterdam.
Een van de intrigerendste noviteiten van de muziekvernieuwer Arnold Schönberg is het Sprechgesang, dat hij in 1912 introduceerde in zijn cyclus Pierrot lunaire: een wijze van zingen waarbij de voorgeschreven toonhoogte vrijwel meteen weer verlaten wordt, zodat de voordracht het midden houdt tussen spreken en zingen. In de loop der tijd hebben verschillende zangeressen en actrices deze partij verklankt, met wisselende resultaten. Maar dat de rol van de maanzieke clown door een violiste werd vertolkt was nog nooit vertoond. De Moldavische Patricia Kopatchinskaja, bundelde donderdag haar niet geringe krachten met die van het ensemble Asko|Schönberg, voor wie Pierrot al sinds 1974 een lijfstuk is.
Door de 21 deeltjes van het stuk in drieën te knippen en te voorzien van vaak geestige instrumentale intermezzo's (Enescu, Bartó en Strauss) kwam Kopatchinskaja tegemoet aan de aandachtsspanne van het publiek en kon ze laten horen dat haar vocale en violistische kwaliteiten volstrekt op één lijn liggen. Geschminkt en uitgedost in een ruimvallend pierrotkostuum declameerde ze de surrealistische teksten fel en welsprekend, tjirpend, fluisterend en krijsend, in volstrekte eendracht met de vijf musici, die op hun beurt schitterend versmolten timbres produceerden.
Uit alles blijkt dat dit gezelschap deze muziek tot in de finesses beheerst en dat het theatermens Kopatchinskaja niet bang is het ook nog eens naar haar eigen hand te zetten. Schönberg zelf zou hier en daar hebben opgekeken van deze uitvoering, maar ze is hoe dan ook van een weergaloze overtuigingskracht.
© Frits van der Waa 2018
