de Volkskrant, Kunst & Cultuur, 21 januari 2019
Van barok naar Hitchcock in Vivaldi-pasticcio
Dangerous Liaisons, opera van Vivaldi/Moretto, door Opera2day en de Nederlandse Bachvereniging o.l.v. Serge van Veggel en Hernán Schvartzman. 17/1, Koninklijke Schouwburg, Den Haag. Tournee t/m 16/3.
'Liefde is oorlog!' Bondiger dan in deze woorden van de Marquise de Merteuil is de portee van Dangerous Liaisons niet te verwoorden. Schone schijn, dubbelhartige verleidingskunsten, achterbakse intriges en natuurlijk de benodigde geilheid regeren in deze voorstelling, die niettemin heel wat complexer is dan dit bondige resumé doet vermoeden.
De bollebozen van Opera2day, aangevoerd door Serge van Veggel, geven met hun jongste productie weer een fraai staaltje van out-of-the-boxdenken. Vanuit het verlangen iets te doen met de operanalatenschap van Antonio Vivaldi – de meest fantastische aria's, ingebed in fletse verhaaltjes – hebben ze besloten hun eigen opera te creëren. Zo'n muzikaal plakwerk heette in de 18de eeuw een pasticcio.
Voor het dragende verhaal hebben ze zich gewend tot de beroemde en beruchte brievenroman Les liaisons dangereuses van Pierre Choderlos de Laclos, en op basis daarvan – en geleid door de melodiek van Vivaldi – een Italiaanstalig libretto geschreven. De muzikale bewerking is van componist Vanni Moretto, die de aria's vernuftig heeft ingebed in allengs vervreemdender recitatieven. Want als extra laag verbeeldt de voorstelling ook de neergang van de heersende klasse. De lakeien en kameniersters die aan het begin slaafs en onderworpen zijn, slaan aan het slot alles kort en klein.
Daarin schuilt ook het enige bezwaar dat je tegen de voorstelling kunt inbrengen: de echte Vivaldi-fan, aan het begin nog rijkelijk bedeeld, krijgt in de tweede helft wel erg veel brokstukken en voice-overs voor zijn kiezen. Maar voor het overige kan deze combinatie van historiserende en innovatieve operapraktijk niet luid genoeg worden toegejuicht.
Voor de instrumentale begeleiding heeft Opera2day het orkest van de Nederlandse Bachvereniging geëngageerd, waarmee de vivaldiaanse aspecten in hun volle gloed en flonkering naar voren komen, inclusief mandolines en chalumeaus. Het aardige is dat de oudemuziekspecialisten zich even goed thuis blijken te voelen op de glijdende schaal die onder leiding van Hernán Schvartzman van barok naar Hitchcock voert.
De zangers houden zich meer bij hun leest – voorop de Italiaanse Candida Guida, met haar diepe alt en ook lijfelijk een indrukwekkende Merteuil. Haar trawant en tegenpool Valmont is de zoetgevooisde Duitse countertenor Yosemeh Adjei. Nog hoger dan hij zingt Maayan Licht, een ware sopranist, als de muziekleraar Danceny, onder meer in een schitterend echoduet met Stefanie True, die overtuigt als de al even argeloze Cécile de Volanges. De braafste is Madame de Tourvel (Barbara Kozelj), maar ook zij bezwijkt voor Valmonts charmes.
De gechoreografeerde scènewisselingen zijn al even uitgekiend als de decors en kostuums, met groene livreien, weelderige pruiken en boudoirs, en toneeldoeken waarop lieftallige cherubijntjes worden geflankeerd door kreeften en schorpioenen. Want liefde gaat van au, het is maar dat u het weet.
© Frits van der Waa 2019
