de Volkskrant, Kunst & Cultuur, 22 februari 2019
Wonderen van wendbaarheid en expressie
Monteverdi's lamenti, door Profeti della Quinta. 20/2, Waalse Kerk, Amsterdam. Herhaling: Deventer (22/2), Utrecht (23/2), Vlissingen (24/2).
Dat het madrigaal in de aanloop naar de 17de eeuw een proeftuin was voor muzikale experimenten en vernieuwingen, en daarmee de bakermat van de barokmuziek, weten veel concertgangers intussen wel. Maar het gebeurt zelden dat die bijzondere ontwikkeling zomaar in een uurtje tijd inzichtelijk wordt gemaakt. Het Israëlische ensemble Profeti della Quinta doet dat met raffinement en op hoog niveau.
De vijf zangers hebben niet meer dan vijf componisten nodig voor hun bloemlezing, die reikt van Cipriano de Rore tot de grote Monteverdi. Een goede zesde is Giovanni Girolamo Kapsberger, van wie begeleider Ori Harmelin twee luitcomposities uitvoert die prachtig aansluiten op het naburige vocale werk.
In vier composities van Luzzasco Luzzaschi is te horen hoe scherp de madrigalisten tekst- en toondichting op elkaar afstemden. Naast een madrigaal van Carlo Gesualdo, die dit op de spits dreef met onverwachte wendingen, klinkt er ook een van de vrijwel onbekende Scipione Lacorcia, waaruit blijkt dat het nog woester kan.
Zonder hun individualiteit prijs te geven realiseren de vijf zangers een opmerkelijk versmolten samenklank. Dat is vooral de verdienste van de contratenoren Doron Schleifer en Roman Melish, die de bovenstemmen nooit te prominent maken, zoals bij andere ensembles nogal eens gebeurt. Overigens laat Schleifer met zijn schitterende solo-aandeel in Monteverdi's Lamento della ninfa wonderen van wendbaarheid en expressie horen. Even magnifiek is diens vijfstemmige Lamento d'Arianna, waarin de zangers zich in opperste eendracht laten leiden door de polsslag van de tekst en de daarin verwoorde innerlijke strijd tussen woede, verdriet, liefde, wanhoop en zelfmedelijden.
© Frits van der Waa 2019
