de Volkskrant, Kunst & Cultuur, 18 maart 2019
Treurnis om wat verloren is gegaan
Vergeten: een concert over dementie, door het Nederlands Kamerkoor o.l.v. Peter Dijkstra, Arjan Ederveen en Erik Bosgraaf. 15/3, Grote Sint-Laurenskerk, Alkmaar. Herh.: Kerkrade (20), Amsterdam (21), Enschede (22) en Den Haag (24/3).
Een tafereel dat zich vastzet in je geheugen: Arjan Ederveen die na enig gehannes met een zak brood zonder blikken of blozen kalm een tijdschrift begint te besmeren met halvarine. Aan het begin van de voorstelling Vergeten oogst hij nog hilariteit, als de zoon van een dementerende huisarts die het per telefoon aan de stok heeft met de gebureaucratiseerde gezondheidszorg, maar als hij daarna in de huid van de vader kruipt, vergaat het lachen je snel.
Met Vergeten wil het Nederlands Kamerkoor de aandacht vestigen op het toenemende probleem van dementie onder ouderen, en heeft daarvoor behalve Ederveen een heel team van makers, onder wie tekstschrijver en componist Spinvis, en blokfluitist Erik Bosgraaf in het geweer gebracht. Het ingewikkelde aan de voorstelling is de vraag hoe de korte, concrete scènes zich verhouden tot de grotendeels abstracte koormuziek, waarop toch het accent ligt. Het overgrote deel van die muziek is van moderne snit; als rode draad fungeert een motet van Brahms, dat de treurnis verklankt om wat verloren gegaan is – iets wat muziek heel goed kan.
Het Kamerkoor zingt alles geweldig, Bosgraaf voegt zich daar in met tonen en sfeergeluiden en Ederveen is ontroerend in zijn ontreddering. Maar echt samenvallen wil het niet. Wat niet helpt is dat de uitgevoerde muziekstukken door elkaar geklutst zijn, zodat je steeds maar moet raden wat je eigenlijk hoort. Wellicht is het de bedoeling van de makers de toeschouwer het gebrek aan vastigheid te laten ervaren dat gepaard gaat met dementie, en is het het beste dit nobele streven niet rationeel te duiden, maar intuïtief te ondergaan.
© Frits van der Waa 2019
