de Volkskrant, Kunst & Cultuur, 29 oktober 2020
Pepper op acht cello's klinkt als nieuw
Sgt. Pepper's Lonely Cello Band, door Cello Octet Amsterdam. Bewerking: David Dramm. Regie: Titus Tiel Groenestege en Dieuweke van Reij. 25/10, Muziekgebouw aan 't IJ, Amsterdam.
De talloze exemplaren van de Beatles-lp Sgt. Pepper's Lonely Hearts Club Band die in de zomer van 1967 over de toonbank gingen, moeten zonder uitzondering binnen een paar weken totaal grijs gedraaid zijn. En dat is zo gebleven. Pepper was een gebeurtenis. Vrijwel geen ander album zal bij een complete generatie zo rotsvast in het collectief geheugen verankerd zijn.
Dat rotsvaste is ook wel eens jammer. Nummers als When I'm Sixty-Four en With a Little Help from My Friends herbergen na meer dan vijftig jaar geen verrassingen meer. Maar, hoera! In de even stoutmoedige als geweldige bewerking die David Dramm heeft gemaakt op verzoek van de Cello Biënnale, klinken de oude liedjes weer als nieuw.
Ook visueel is het een feest. De acht leden van het Cello Octet Amsterdam zijn zondag voor de livestream vanuit het Muziekgebouw aan 't IJ in Amsterdam gestoken in Pepper-uniformen met galon en tressen – maar dan wel spierwit. Ze zitten, staan, knielen of draaien om hun as in een uitgekiende choreografie. Een decor met grote letters en projecties maken het compleet.
Maar het is natuurlijk de – compleet uit het hoofd gespeelde – muziek die maakt dat we dit gerust het concert van het jaar kunnen noemen. De Beatles stonden er al om bekend dat elk nummer een compleet eigen sound had. Dat is in deze bewerking op een briljante manier nagevolgd, gebruikmakend van de ongekende mogelijkheden die de cello in zich bergt.
De scheurende gitaarsolo uit Fixing a Hole? Geen probleem. Het surrealistische pingeltje uit Lucy in the Sky with Diamonds krijgt gestalte als ijle octaven met tremolo's. En in Within You Without You leveren de cellisten niet alleen een perfecte imitatie van de sarangi (Indiase viool), maar ook van de sitar. Ze doen dit door de snaren aan te tokkelen met een bankpasje, terwijl subtiele klopjes op de klankkast onverbiddelijk het oorspronkelijke geluid van de tabla's oproepen. Alleen voor heel speciale effecten grijpen de spelers naar rinkelbelletjes en kazoo's.
En wat is het toch een onwaarschijnlijk rijk repertoire. Dramms arrangement is allerminst slaafs te noemen, maar bevat wel degelijk de talloze details en subtiliteiten die de Beatles erin hebben gestopt. Door honderden keren luisteren was je daar immuun voor geworden. Maar nu komen de vraag- en antwoordspelletjes tussen solozang en achtergrondkoortjes, de subtiele stembuigingen en de gelaagde tussenstemmetjes opeens weer naar voren.
De acht cellisten hebben er zichtbaar veel plezier in en maken er een ware show van, die ze jammer genoeg voor een lege zaal moeten brengen. Pluspunt is dat het programma nu via diverse kanalen online te bekijken is. Evengoed is te hopen dat het in een betere toekomst nog heel vaak voor publiek gespeeld zal worden. Want zoals de Beatles destijds al beloofden: a splendid time is guaranteed for all.
© Frits van der Waa 2020
