de Volkskrant, Kunst & Cultuur, 14 december 2006 (pagina K18)
Binnenpretjes van Couperin
Couperin: 4 livres de pièces de clavecin. Michael Borgstede. Brilliant Classics.
Mxnxstrxndxsx – zo'n raar woord moet wel een computerfout zijn. Toch staat het keurig, en
zelfs twee keer, op het cd-hoesje. Geen vergissing dus: componist François Couperin was een
grappenmaker. In zijn klavecimbelstuk Les fastes de la grande et ancienne Mxnxstrxndxsx drijft hij
de spot met de Ménéstrandise, het Parijse muzikantengilde waarvan hij de naam zogenaamd
niet uit zijn pen kon krijgen.
Het stuk – tien minuten vol verleidelijke marsmuziek, imitaties van draailieren en op verschoven
ritmes hompelende kreupelgangers – maakt deel uit van de vier boeken met Pièces de
clavecin die Couperin tussen 1713 en 1730 publiceerde. Dit monument van de klavecimbelliteratuur
is nu uitgebracht als een elfdelige cd-doos bij Brilliant Classics. Voorheen waren de uiterst
schappelijk geprijsde uitgaven van Brilliant altijd te vinden bij de voordeeldrogist, maar de liefhebber
moet er tegenwoordig wat meer moeite voor doen.
Die loont zeker, want de collectie is een ware schatkist. De titels zijn niet altijd begrijpelijk omdat
ze dikwijls berusten op binnenpretjes van de componist, en maken op het eerste gezicht een frivole
indruk. Maar desondanks gaat het hier om grote muziek: Couperin verbond in zijn werk Franse en
Italiaanse stijlkenmerken, hief de kunst van het versieren op een hoger plan, mede door zijn vermaarde
instructieboek L'art de toucher de clavecin, maar beschikte bovenal over een spitse geest en een
schier onuitputtelijke fantasie. In variëteit en charme overtreft deze verzameling de Essercizi
van Scarlatti, en nadert zelfs bij wijlen de eminente Bach op het punt van diepzinnigheid.
De Israëlische klavecinist Michael Borgstede, die in Nederland is opgeleid, levert een even
deskundig als warmhartig pleidooi voor dit veel te weinig gespeelde repertoire.
Vivaldi: Cello concertos. Jonathan Cohen en the King's Consort olv Robert King. Hyperion.
Ook Vivaldi's celloconcerten zijn minder vaak te horen dan ze verdienen, al is zeven stuks op
één cd wat veel van het goede, temeer daar de luisteraar wellicht wordt geplaagd door
allergieën als gevolg van het Vier-Jaargetijden-virus. Aan de zwierige uitvoering van The King's
Consort en speciaal het bevlogen spel van Jonathan Cohen zal het niet liggen. Het historisch verantwoord
instrumentarium ruist genoeglijk, en de vijfsnarige cello die in twee van de concerten wordt toegepast
leidt tot mooie natureltinten in het hoge register. Maar de parel is het Concert voor twee celli waarin
Cohen flitsend de strijkstok kruist met Sarah McMahon.
J.S. Bach: Sonatas and Partitas. John Holloway. ECM.
Violist John Holloway is een door de wol geverfd barokmuzikant met een discografie van tegen de honderd
titels. Zijn meest recente project betreft de Mount Everest van het violistenrepertoire, Bachs Sonates en
Partitas voor viool solo. Holloway haalt de top met glans, maar niet helemaal met gemak: een enkele keer
is het kiele-kiele met de intonatie. De ECM-opname, gemaakt in een Oostenrijkse kloosterkerk, is
schitterend en rijk aan sfeer.
Mozart: Klarinetkwintet, Kegelstatt-trio. Céleste Zewald/Van Dingstee Kwartet/Lucebert Trio. Ottavo.
Klarinettiste Céleste Zewald en haar kornuiten spelen op moderne instrumenten. Dat maakt hun
Mozart-uitvoeringen niet minder behartigenswaardig. Vooral het Klarinetkwintet is het aanhoren
waard; in het Kegelstatt-trio overheerst de degelijkheid de bevlogenheid.
© Frits van der Waa 2006
