de Volkskrant, Kunst & Cultuur, 16 juli 2008 (pagina 12)
'Een harp geeft geheimzinnige schittering'
'We hebben nog een afzegging', zegt Ernestine Stoop. 'De konghou-kindertjes. Daar moeten we dus
wat anders op bedenken.' Zelfs na twee jaar voorbereiding kan er nog van alles misgaan bij het organiseren
van een internationaal Harpfestival, zeker als je te maken hebt met musici uit landen met lastige
overheden zoals China en Birma.
Voor het Tiende Wereld Harp Congres, dat vanaf morgen gehouden wordt, komen ze uit alle windstreken, want
de harp is niet alleen een van de oudste maar ook een van de meest wijdverbreide instrumenten ter wereld.
Het allereerste Harpcongres werd ook in Nederland gehouden. Dat was in 1983, op initiatief van harpiste
Phia Berghout. 'Dit keer moet het het eerder een wereldharp-congres worden', zegt artistiek
leidster Stoop. Vandaar dat naast de traditionele concertharp ook de saung-gauk (Birma), de
kugo (Japan) en de çeng (Turkije) te horen zijn. En niet te vergeten een 'Volkswagen
Keverharp', want ook het experiment wordt niet geschuwd in festival dat zich een week lang afspeelt in
Amsterdam.
Honderden harpisten treffen elkaar rond het Muziekgebouw bij een evenement vol masterclasses, lezingen,
workshops, exposities en heel veel concerten. Vanwege het jubileum wordt dit een feesteditie, met een
aantal bijzondere evenementen, zoals een poging om in het Guinness Book of Records te komen. Daarvoor
verzamelen zich op 22 juli meer dan 250 harpisten in de Passagiersterminal Amsterdam om daar vijf nieuwe
stukken voor deze monstercombinatie ten uitvoer te brengen.
'Alle spelers die hier te gast zijn beschouwen het als een eer om te mogen optreden', zegt Stoop. 'Ze doen
het om niet en betalen zelfs hun eigen reis. We bieden ze dan wel een nacht in het hotel aan, dat is toch
het minste. Desondanks is er met de organisatie van het evenement nog een half miljoen euro gemoeid. Er
moeten zalen gehuurd worden, technici en orkesten worden ingehuurd, en omdat een volwassen harp slecht
mee kan in het vliegtuig moet er voor de vele buitenlanders een harp gereed staan. 'Voor mij is het de
klank die de harp zo bijzonder maakt', zegt Stoop. 'Die heeft voor mij met glas te maken: geen
gecultiveerd vibrato, maar wel veel kleur, als in een prisma, met geheimzinnige glitteringen en
schitteringen.'
Nederland is groot op harpgebied – denk alleen maar aan Gwyneth Wentink, Manja Smits, Lavinia Meijer
en andere talenten die zich de afgelopen jaren gemanifesteerd hebben. Maar dat is niet altijd zo geweest.
'In Frankrijk en Engeland en vooral Ierland natuurlijk is de harp vanouds een belangrijk instrument',
zegt Stoop, 'maar in Nederland is het echt Phia Berghout geweest die het instrument op de kaart gezet
heeft.'
Aan de in 1993 overleden Berghout, bij leven eerste harpiste van het Concertgebouworkest, zijn ook
een aantal hommageprogramma's gewijd, waarin haar 'lijfstukken', de Danses van Debussy en het
Adagietto uit Mahlers Vijfde, alsmede een aantal voor haar gecomponeerde stukken worden uitgevoerd.
Otto Ketting heeft voor deze gelegenheid een nieuw werk voor 28 harpen en koperblazers geschreven, een
van de meer dan twintig composities die de komende week in première zullen gaan.
In het slotconcert, komende woensdag, klinkt naast kamermuziek geëlektrificeerde harpmuziek van het
ensemble French Kiss. Aan het andere eind van het spectrum staat een van de eerste harpisten uit de
geschiedenis, de bijbelse koning David. Hij zal maandag worden vertegenwoordigd door de Ethiopische
muzikant Alèmu Aga, die de begana bespeelt, ofwel de davidsharp. 'Het heet wel zo', benadrukt
Stoop, 'maar eigenlijk is het een lier. Bijzonder wordt het zeker: heel mooie, zachte vastenmuziek.'
Wereld Harp Festival. 17-23 juli, Amsterdam. www.worldharpcongress.org
© Frits van der Waa 2008
