de Volkskrant, Kunst & Cultuur, 3 maart 2011
Korte Mozart, maar niet minder schitterend
Mozart: strijkkwartetten K 157, 458 en 589. Jerusalem Quartet. HM.
Het Jerusalem Quartet is een gezelschap dat dikwijls de belangrijke zalen aandoet, maar ook de kleine podia eert. Zo speelde het vorige maand zowel in het Concertgebouw als in de Oudshoornse Kerk te Alphen. En op 1 april (geen grap) keert het terug voor een concert in de Kerk van de Evangelische Broedergemeente te Zeist. Een voorproefje van de Zeister Muziekdagen, waarvan primarius Alexander Pavlovsky artistiek leider is.
Bij dat concert speelt het viertal, naast werk van Mendelssohn en Brahms, ook het strijkkwartet KV 157, waarmee hun meest recente, geheel aan Mozart gewijde cd opent. Het is het werk van een amper 17-jarige jongen, maar zoals altijd was de componist in muzikaal opzicht jaren ouder dan de kalender uitwees. Het is een naar verhouding kort en eenvoudig, maar daarom niet minder schitterend werk dat een al even schitterende uitvoering krijgt. Met de kwartetten K 458 en K 589 presenteert het kwartet de 28-jarige en de 34-jarige Mozart, die vooral in het laatstgenoemde kwartet als componist al bijna leeftijdloos is geworden.
Mozart-diehards zullen het allang weten, maar op de website van het Mozarteum (dme.mozarteum.at) staat de gehele Neue Mozart Ausgabe online. Vooral bij deze kwartetten is het (zelfs voor wie er niet zo bedreven in is) interessant om mee te lezen; daarbij springen toch weer allerlei details in het oog waar je anders overheen luistert, en wordt eens te meer duidelijk hoe subliem het evenwicht is dat het Jerusalem Quartet hier handhaaft.
Mozart: pianoconcerten K 466 en 595. Mitsuko Uchida, Cleveland Orchestra. Decca.
Als er iemand aanspraak kan maken op de betiteling Madame Mozart is het wel Mitsuko Uchida. Ze is een van de weinige pianisten die op de volstrekt onhistorische moderne concertvleugel een volstrekt overtuigende en kristalheldere Mozart-vertolking kan neerzetten. Waarvan akte op haar nieuwste cd, waarop ze twee van de meest geliefde pianoconcerten bijeenbrengt.
De reden van deze koppeling is dat het de enige twee van de zesentwintig pianoconcerten zijn die in een mineurtoonsoort staan – wat in handen van Mozart tot een nog net wat intensere melancholie en expressiviteit leidt. *) Uchida leidt zelf het Cleveland Orchestra vanachter het klavier. Niettegenstaande de noblesse van het geheel zijn de cadensen, waar ze het rijk alleen heeft, oases van adeldom.
*) Hier ben ik door een zin uit het cd-boekje op het verkeerde been gezet. KV 595 staat in Bes. Het andere mineurconcert (in c) is KV 491.
Mozart: Phantasia. Nicole van Bruggen, Jane Rogers en Anneke Veenhoff. Ramée.
Mozart was idolaat van de klarinet, een instrument dat in zijn tijd nog nieuw was. Klarinettiste Nicole van Bruggen heeft twee van zijn meest geïnspireerde werken op cd vastgelegd, het Kegelstatt-trio en een in 1809 verschenen Grande Sonate, in feite een bewerking van het befaamde klarinetkwintet, waarin ze de oorspronkelijk door Mozart voorgeschreven bassetklarinet bespeelt. Intrigerend. De fortepiano van Anneke Veenhoff, die een bevlogen lezing geeft van de Fantasie in c K 475, is een kopie-instrument dat een licht ruisend patina en authentieke rammeltjes met zich meebrengt.
© Frits van der Waa 2011
