de Volkskrant, Kunst & Cultuur, 7 maart 2014
Roaring Rotterdam ontspringt alle clichés
Werk van Wagemans, De Vries, Kulenty en Roukens door Asko/Schönberg en Slagwerk Den Haag o.l.v. Etienne Siebens.
5/3, De Doelen, Rotterdam. Herh.: Arnhem, 7/3
Er valt veel te beleven in de nieuwe muziek. Natuurlijk is het altijd spannend om te horen wat moderne componisten voor je hebben uitgedokterd, maar het komt steeds vaker voor dat je na afloop van een concert met een feestelijk gevoel weer de straat op wandelt.
De gangmaker van dat gevoel, woensdag in de Rotterdamse Doelen, was Joey Roukens, die in zijn Scenes from an Old Memory Box uit vele vaatjes tegelijk tapt en daaruit een virtuoze cocktail van stijlen mixt. Tussen een openingsdeel vol jazzbrouwsels en een finale waarin kermismuziek, cakewalk- en discomuziek zijn dooreengeklutst, prijkt een woest romantisch middendeel, waarin de 31-jarige componist zijn twintigkoppig ensemble laat klinken als een voltallig symfonieorkest. Al speelt de techniek daar een woordje in mee, het blijft een bijzonder knappe prestatie.
Dat geldt ook voor de musici van Asko/Schönberg en Slagwerk Den Haag die de handen ineen hebben geslagen voor dit programma, dat als motto Roaring Rotterdam meekreeg. Drie van de vier gespeelde componisten horen namelijk tot de zogenoemde Rotterdamse school. Roukens' leermeester Klaas de Vries is daarvan een van de protagonisten. Zijn Tweede pianoconcert beleefde een verdiende reprise, met Dani‘l van der Hoeven als solist.
Aanmerkelijk rechtlijniger is Viola-Viva, een nieuw werk van Hanna Kulenty, die als Pools-Arnhemse componiste niet helemaal onder de paraplu past, wat overigens niet hindert. De klanken die soliste Geneviève Strosser hier uit haar altviool haalt zijn verbazend intens, wat voor een deel te danken is aan de listige klankverdubbelingen vanuit het ensemble. Hoewel het stuk in wezen één grote climax en neergang biedt, en het idioom met veel liggende bastonen en een doorgaande puls vrij rudimentair is, is de afwisseling van tinten en subtiele tegentonen toch heel geraffineerd.
Figures in a landscape van Peter-Jan Wagemans, dat in dit programma eveneens zijn première beleeft, is een concertant stuk, waarin een trompet, een klarinet en een saxofoon het opnemen tegen zes andere instrumenten waaronder een elektrische gitaar en een harp die een kwarttoon verstemd zijn. Bovendien spoelen er elektronische klankgolven door de muziek.
Met zijn kwistige en fantasierijke melodiek lijkt het stuk aanvankelijk wat losbladig, maar in de loop van 25 minuten ballen de elementen zich meer en meer samen en komt het tot een spannende ontknoping. Het is duidelijk dat deze componisten allerminst beantwoorden aan het clichébeeld van de nuchtere, rechtlijnige Rotterdammer – op één aspect na: ze weten van aanpakken.
© Frits van der Waa 2014
