de Volkskrant, Kunst & Cultuur, 2 mei 2016
Structuur en speelsheid in klarinetconcert Chin
Dvorák, Chin en Tsjaikovski door het Radio Filharmonisch Orkest o.l.v. Xian Zhang
30/4, Concertgebouw, Amsterdam.
Xian Zhang is een dirigente wier lichaamslengte omgekeerd evenredig is met het octaangehalte van haar uitvoeringen. Het ging van jetje bij de Zaterdagmatinee, met de ouverture Carnaval van Dvorák. Het stuk doet zijn naam eer aan, maar biedt na de schetterende opening toch allerlei aangenaams.
Zhangs energieke aanpak werkte averechts bij het slotstuk van het concert, de Vierde symfonie van Tsjaikovski, die nog drammeriger over het voetlicht kwam dan gewoonlijk. Maar het Klarinetconcert van de Koreaanse componiste Unsuk Chin floreerde bij haar gedecideerde en alerte benadering. Solist in deze Nederlandse premi¸re was de fabelachtige Kari Kriikku, voor wie Chin het stuk in 2014 heeft geschreven.
Sinds Chin in 1984 als 23-jarige de Gaudeamusprijs won, heeft ze zich ontwikkeld tot een componiste met internationale faam en een eigen signatuur. In de 25 minuten die het driedelige klarinetconcert duurt, stelt ze de vermogens van de solist tot het uiterste op de proef: sproeiende buitelklanken door het hele register, uitgerekte glissandi en, verrassend, feeëriek tweestemmig spel met behulp van multiphonics.
Haar toontaal is uitgesproken modern, maar niet versnipperd: het orkest omhult de solist met boventoonspectra en de lange bastoon die klinkt, fungeert niet als harmonisch bindmiddel maar als rustpunt. De manier waarop Chin structuur en speelsheid weet te combineren komt vooral in het snelle slotdeel goed naar voren. Het slagwerk klinkt als kapot speelgoed, het orkest brengt verzengende akkoorden en Kriikku laat klanksplinters rondvliegen. De hoeveelheid noten die het collectief in luttele minuten produceert is overrompelend. En toch is het niet te veel.
© Frits van der Waa 2016
