de Volkskrant, Kunst & Cultuur, 10 mei 2019
Spetterende klavecimbel-cross-over
Patrick Ayrton: Some Like It Plucked. Globe.
Buiten je boekje gaan is een van de aanlokkelijkste dingen in het leven, vooral als anderen daar ook plezier van hebben. Klavecinist Patrick Ayrton doet het met verve op Some Like It Plucked, een verzameling twintigste-eeuwse stukken waarvan sommige wel, en andere nu juist niet voor zijn instrument zijn geschreven. Tot de eerste categorie hoort een Suite in oude stijl, waarin Alfred Schnittke doet of hij tweeënhalve eeuw eerder geboren is – op enkele verontrustende momenten na. Net als in stukken van Stravinsky en Artie Shaw wordt de solopartij hier vertolkt door violist Thomas Gould.
Het verbindende stuk op de cd is het Jazz Harpsichord Concerto dat Joseph Horovitz in de jaren zestig componeerde, een spetterende cross-over tussen barok, big band en bebop. Ayrtons eigen ensemble Les Inventions levert de orkestbegeleiding. Met werk van Erv’n Schulhoff, Aaron Copland, Satie en het bruisende I Got Rhythm van Gershwin is het spectrum compleet. Verrassend zijn ook de volle klank en de sonore bassen van het Duitse klavecimbel waarop Ayrton het overgrote deel van de stukken speelt.
Maki Namekawa en Dennis Russell Davies - Sjostakovitsj: Symfonie nr. 4. Supertrain.
De Vierde Symfonie van Dmitri Sjostakovitsj werd in 1936 schielijk in een la gestopt door de componist, die kort daarvoor de wind van voren had gekregen in de Pravda. Sjostakovitsj was zijn leven niet zeker en conformeerde zich nadien aan de eisen die van hogerhand aan hem gesteld werden – zij het in schijn. Maar de Vierde, die uiteindelijk pas in 1961 werd uitgevoerd, is dus een keerpunt in zijn oeuvre.
Intussen had Sjostakovitsj in de oorlogsjaren een bewerking voor twee piano's gemaakt, voor uitvoeringen in besloten kring. Die versie is nu door Maki Namekawa en Dennis Russell Davies op cd gezet (de enige andere opname, door het duo Hayroudinoff/Stone uit 2004, is niet meer verkrijgbaar).
De Vierde is een wrang werk en zonder orkestkleur en -geweld krijgt het in deze bewerking de gedaante van een skelet. Indringend is het zeker, vooral het eindeloze orgelpunt met schrijnende akkoorden waarmee het werk besluit. Maar Namekawa en Davies hadden er meer mahlereske ironie in kunnen laten doorklinken. Nu blijft het 70 minuten lang bittere ernst.
Le Concert Spirituel olv Niquet: L'opéra des opéras. Alpha.
De drie personages op de cover van L'opéra des opéras zijn niet de vocalisten Karine Deshayes, Katherine Watson en Reinoud van Mechelen, maar de protagonisten van de zestigerjarenserie Bewitched. Die bood mede inspiratie voor de samenstelling van deze pastiche, een nieuwe opera, samengesteld uit greatest hits en andere juwelen uit het Franse barokoperarepertoire. Hierin wordt een prinselijk liefdespaar dwarsgezeten door een heksende koningin.
Geen wonder dat een centrale scène afkomstig is uit Medée van Marc-Antoine Charpentier. Tussen grote namen als Lully en Rameau prijken tal van minder bekende, maar niet minder begaafde toondichters. Het drukke geflakker van de zangeressen maakt de verder zo sprankelende uitvoering wat onrustig.
© Frits van der Waa 2019
