Henck schildert Perzische
taferelen van Koechlin
Les Heures Persanes van Charles Koechlin door Herbert Henck.
De IJsbreker, Amsterdam.
Zeventien reukflesjes met oosters parfum stalde de Duitse pianist
Herbert Henck uit in de IJsbreker. Een beetje veel, een beetje
veel van hetzelfde ook, genoeg althans om geurendoof te worden.
De cyclus Les Heures Persanes duurt zeventig minuten. De
Franse componist Charles Koechlin, generatiegenoot van Debussy en
Ravel, werkte er vier jaar aan, van 1916 tot 1919.
Het idee van het werk is niet uitzonderlijk. De Franse
muziekliteratuur, van Rameau tot Messiaen, wemelt van de
exotische thema's. En ook de vorm, een aaneenschakeling van
taferelen, past in een traditie. Het Perzië van Les
Heures Persanes is een geïdealiseerd droombeeld, vol
feeërieke fonteinen, terrassen en rozentuinen. De reeks
vangt aan met een "middagdutje voor het vertrek", gehuld in een
waas van loomheid en lethargie. Die blijft hangen, zelfs waar de
muziek drukke straten of dansende derwisjen uitbeeldt.
Ofschoon Koechlin, getuige de zwaartekrachtloze melodieflarden,
klok-achtige akkoorden en traag langsspoelende onderlagen vol
open kwinten, in menig opzicht de sporen van Debussy volgde,
treedt er uit deze reeks schilderingen menigmaal een eigen
handschrift naar voren, vooral wanneer de mist wat optrekt. De
samenklanken en melodieën, dikwijls gebouwd op
kwartstapelingen, hebben dan iets hard en hoekigs. Je zou die
zelfs cerebraal kunnen noemen, ware het niet dat ze zo lekker
klinken. Want in weerwil van zijn jarenlange
ontstaansgeschiedenis heeft het werk een pianistische, dikwijls
improvisatorische spontaniteit.
Voor Henck, die met zijn vele platen, waaronder de Music of
Changes van John Cage en Stockhausens
Klavierstücke, naam gemaakt heeft als specialist in
het twintigste-eeuwse pianorepertoire, is dit stuk geen zware
opgave. Moeiteloos schept hij, met kleine nuances in kleur en
dynamiek, helderheid in de over elkaar liggende muzikale lagen.
Ook waar hij de noten oprakelt tot een elegant vuurwerk van
arpeggio's blijft zijn vertolking bespiegelend en introvert.
Koechlins wat eenzijdig samengestelde collectie Perzisch parfum
is hoe dan ook in handen gekomen van een verkoper met een goede
neus.
© Frits van der Waa 2006
