Soevereine Schubert van Zimerman
Schubert, door Krystian Zimerman. 30 oktober, Muziekgebouw, Eindhoven. Herh.: Rotterdam (3/11), Groningen (4/11).
Kennelijk weten ze in Eindhoven nog steeds niet wie Krystian Zimerman is – namelijk een van de allerbeste pianisten van de wereld – want bij zijn Schubertprogramma zat de grote zaal van het Muziekgebouw aldaar maar halfvol. Het was het 1999ste optreden van de Poolse musicus, die het mooie ronde getal van tweeduizend gisteravond vol maakte in de Amsterdamse Serie Meesterpianisten. Als je bedenkt dat Zimerman al veertig jaar actief is, komt dat neer op één optreden per week. Zimerman pleegt geen roofbouw op zijn talent.
Dat past ook niet bij zijn karakter. Bij dit schitterende Schubertprogramma blijkt opnieuw dat hij zijn vermogens allereerst inzet ten dienste van de muziek. Van zijn houding gaat een diepe rust uit, die bijna in tegenspraak lijkt met de uitbundigheid die hij bij vlagen in de noten legt.
In dit recital combineert hij een heel vroeg werk met twee heel late Schubertcomposities. De Leichte Variationen für Klavier, pas in 1971 ontdekt, sprankelen al van het talent, ondanks het eenvoudige deuntje dat het uitgangspunt is. Zimerman legt over de herhalingen een pianistisch patina dat de muziek een onverwachte draai naar het weemoedige geeft.
Twee van de drie grote pianosonates uit het jaar 1828, D959 en D 960, vormen de hoofdschotel. Fascinerend hoe Zimerman laat doorklinken hoe Schubert enerzijds de romantiek inluidde, met zijn lange voortgesponnen melodieën, en anderzijds nog de discontinue opbouw van de klassieke periode hanteert, met een aaneenketening van verschillende muzikale modules. Zijn Schubert is poëtisch, maar niet poezelig, sensitief, maar niet sentimenteel. Het gemak waarmee hij onmerkbaar het muzikale gewicht van de ene hand naar de andere hand verplaatst, de subtiele timing die misschien nog het meest opvalt in de momenten van totale stilte, en de vele kleuren en zelfs verkleuringen die hij in één toon weet te leggen stempelen hem tot een soeverein musicus.
© Frits van der Waa 2015
