Waalse
Kerk
Amsterdam
Het weg vlugten der Gereformeerde uyt Vrankrijk, gravure van
Jan Luyken, uit "Geschiedenis van het Edict van Nantes" van Elie Benoist, Delft 1695.
3. De gevolgen van de tweede refuge.Onder koning Henri IV, die pas op de troon werd toegelaten nadat hij was overgegaan tot het katholieke geloof, kregen de Franse protestanten op grond van het in 1598 uitgevaardigde Edict van Nantes een beperkte mate van geloofsvrijheid.
Lang duurde dat niet. Henri IV werd in 1610 vermoord. In de loop van de zeventiende eeuw werden de Hugenoten door toedoen van de invloedrijke kardinaal Richelieu en Louis XIV, de 'Zonnekoning', steeds meer in hun rechten beperkt.
Op 18 oktober 1685 herriep Louis XIV officieel het Edict van Nantes, waarmee allen die openlijk het protestantse geloof beleden in feite vogelvrij werden verklaard.
De uittocht die hierop volgde was massaal: twee- tot driehonderdduizend Hugenoten vluchtten naar andere landen in Europa en Amerika, in de eerste plaats naar het nabijgelegen Nederland. Daar werden in die periode tientallen nieuwe Waalse Kerken gesticht. In 1688 telde de Republiek maar liefst 62 Waalse Kerken, waarvan sommige overigens maar kort bestaan hebben (zie ook Waalse Kerken uit het verleden).
L'imposition des mains faite à un proposant reçu Ministre dans une Eglise Wallone et Françoise de Hollande. Gravure uit 1732 van B. Picart in E. Moubark, Naauwkeurige beschrijving der uitwendige godsdienstplichten (1736).
Speciaal in Amsterdam groeide de Waalse Gemeente dusdanig aan dat de bestaande kerk veel te klein werd. Daarom werden aan drie zijden van de kerk galerijen aangebracht, zoals te zien is op de bovenstaande afbeelding. Daarnaast kreeg de kerk in deze periode haar eerste orgel.
Niettemin bood de kerk nog steeds onvoldoende ruimte om alle gelovigen te herbergen, zodat in 1719 een Nieuwe Waalse Kerk, de "Petite Eglise", werd gevestigd in een oude klokkengieterij op de hoek van de Prinsengracht en het Molenpad. Deze kerk werd, zoals veel andere Waalse Kerken, in 1808 bij koninklijk besluit gesloten. Maar aangezien de oude Waalse Kerk nog steeds niet voldoende ruimte bood werd in 1858 ten tweeden male een Nieuwe Waalse Kerk geopend aan de Keizergracht, die dienst deed tot in het jaar 1950 (zie -matige- foto). Meer informatie over dit gebouw is te vinden op de website van de Amsterdamse Monumentenzorg .
